Mana gücüne kavuşmak için ‘bilmek, yapmak, olmak’ yolculuğunu farkındalık içinde yapmak gerekir. Bu yolculuk iki türlü yapılır. Birincisi, içsel yolculuktur. İkincisi ise, dışsal yolculuktur. İnsanın kapasitesine göre, esas belirleyici ve şekillendirici olan birincisidir. 

Hem bilmek, hem yapmak için olmak gerekir. 

Yaşamın içsel-dışsal yolculuğunda tıpkı ahlak ve erdem gibi kelimeler ve kavramlar da güçlü bir maya etkisine sahiptir. İnsanı büyük bir mana ile inşa eder, güçlendirir, bütünlüğe kavuşturur. Gönülden gönle akarken, kalpten kalbe işlerken, edebiyatın ve ebediyetin sırrına kavuşurlar/kavuştururlar. Ancak anlamları insanın iç dünyasında yer edinmezse, dışarıda kendilerine sağlam yer bulamazlar. İranlı şair Sohrab Sepehri (1928-1980)’nin deyişiyle; “Yıkamalı gözleri, başka türlü görmeli. Yıkamalı kelimeleri. Kelime rüzgâr olmalı, yağmur olmalı.”

Kelimelerin ve kavramların mana gücüne sahip olmadan, başkalarına açılmadan, başkalarıyla ilişki içinde olmadan insanın kendini inşa etmesi kolay değildir. Çünkü anlamak ve anlaşılmak tümüyle iletişime ve etkileşime dayanır. Bu da, insanları sosyal açıdan bir araya getiren ve bir arada tutan en önemli etkendir. 

Bu tanınma ve anlaşılma durumu kültür(ler) için de geçerlidir. Kültürel zayıflık, sadece bir konuda zayıflık değil, her konuda zayıflık demektir. 

Yusuf Beğtaş